De data 11 tot en met 24 mei stonden in alle waarschijnlijkheid al met rood omcirkeld in uw ondernemingsagenda. Tussen deze data zou namelijk voor de 18e keer de sociale verkiezingen georganiseerd worden. Deze verkiezingen worden georganiseerd met het oog op de aanwijzing van de werknemersafgevaardigden in ondernemingsraden en comités voor preventie en bescherming op het werk.
Echter in tijden van corona, moet ingezien worden dat het organiseren van deze verkiezingen geen sinecure zou worden en geen prioriteit meer is bij ondernemingen in hun strijd tegen de economische lamlegging. De vakorganisaties en de werkgeversorganisaties zijn dan ook tot de beslissing gekomen om de sociale verkiezingen uit te stellen.
Consensus tussen de sociale partners
In principe laat de wet betreffende de sociale verkiezingen geen speling toe. Echter nood breekt wet ten tijde van de coronacrisis. Op 17 maart 2020 werd een consensus bereikt tussen de sociale partners om de sociale verkiezingen uit te stellen. Deze consensus werd echter nog niet wettelijk bekrachtigd. Dit zal naar alle waarschijnlijkheid nog gebeuren door een volmachtenbesluit afkomstig van de minister van Werk, hetgeen de wet sociale verkiezingen zal aanpassen.
In afwachting van dit besluit is het nog koffiedik kijken welke praktische gevolgen dit uitstel met zich zal meebrengen. In overleg met de sociale partners binnen uw onderneming, moet dan ook de praktische organisatie van de verkiezingen herbekeken worden.
In wat volgt brengen wij de te voorziene gevolgen van dit uitstel in kaart.
Opschorting vanaf X + 36
Naar alle waarschijnlijkheid (ttz na wettelijke bekrachtiging) wordt de kiesprocedure ‘bevroren’ op X+36. Alle reeds getroffen voorbereidingen en beslissingen van vóór deze datum blijven van kracht.
De handeling die valt op X+35 (uiterlijk 30 maart 2020), met name de deadline voor het neerleggen van kandidatenlijsten, zal dan ook voorlopig de laatste handeling zijn in de verkiezingsprocedure.
De duur van de opschorting van de procedure is onbekend en hangt af van de impact van het coronavirus. Naar alle waarschijnlijkheid zal de kiesprocedure pas heropstarten na de zomer.
Bij deze heropstart zal de procedure hernomen worden op X+40, dit is de datum van de officiële bekendmaking van de kandidatenlijsten door de onderneming. Dit gebeurt via aanplakking.
Impact op de kiesprocedure
Aangezien de kiesprocedure een opschorting zal kennen vanaf vermoedelijk X+36, zal de geplande verrichting op X+40 zich niet voordoen. Dit betekent dat de ingediende kandidatenlijsten niet aangeplakt moeten worden. Logischerwijs zullen dan ook geen bezwaren ingediend kunnen worden tegen deze lijsten (X+61).
Door de opschorting kan het nu al duidelijk zijn dat er geen kandidaturen zijn. De werkgever kan de kiesprocedure dan al stopzetten. Zoals tijdens een normaal verloop van de kiesprocedure, moet een specifiek PV geüpload worden in de applicatie van FOD WASO.
In de situatie dat voor een categorie binnen uw onderneming geen lijst wordt ingediend, maar voor een andere categorie wel, zal geen gedeeltelijke stopzetting ingeroepen kunnen worden. Dergelijke stopzettingen moeten vastgesteld worden door het stembureau. Daar de stembureaus pas in een latere fase vorm krijgen, zal het gedurende de schorsing van de kiesprocedure niet mogelijk zijn om een gedeeltelijke stopzetting van de verkiezingsprocedure door te voeren.
Impact op ontslagbescherming
De ontslagbescherming voor kandidaten neemt een aanvang op X-30.
Niettegenstaande dat dag Y(de verkiezingsdag), gezien de schorsing van de kiesprocedure, uitgesteld zal worden, blijft de bescherming van kandidaten wel van kracht.
Dit brengt met zich mee dat de occulte periode, die in principe loopt van X-30 tot en met X+35, ook een langer verloop zou kunnen kennen. In een beperkt aantal gevallen, denken we bijvoorbeeld aan de terugtrekking van een kandidaat of zijn/haar overlijden, kunnen de kandidatenlijsten nog gewijzigd worden tot en met X+76. Het is in deze coronatijden dan ook niet ondenkbaar dat zich dergelijke wijzigingen zullen voordoen.
In de lijn van het voormelde blijft de ontslagbescherming van de verkozenen bij de sociale verkiezingen in 2016 gelden.
Impact op het werk van de overlegorganen
De ondernemingsraad moet minstens éénmaal per maand in de zetel van de onderneming op het initiatief van het ondernemingshoofd worden bijeengeroepen. Deze maandelijkse vergaderingen moeten ook in crisistijden gehandhaafd blijven. De wet voorziet geen uitzonderingen. Echter in deze tijden lijkt het de evidentie zelve dat in onderling overleg een alternatieve communicatievorm gekozen kan worden om deze vergaderingen virtueel doorgang te laten vinden.
Ook het comité voor preventie en bescherming op het werk blijft op heden werkzaam. Dit overlegorgaan zal zelfs nu meer dan ooit adviezen moeten geven omtrent het nemen van preventieve maatregelen binnen de onderneming.
Op heden blijven nog vele vragen onbeantwoord. Het blijft afwachten tot wanneer de consensus wettelijk verankerd wordt door de minister van Werk. Pas daarna zullen de concrete gevolgen van dit uitstel vorm krijgen zowel tijdens de schorsingsperiode als na het hernemen van de verkiezingsprocedure.
Wij volgen alvast de situatie op de voet en zijn steeds bereid om uw vragen dienaangaande te beantwoorden en uw onderneming in deze schorsingsperiode te begeleiden.
